In volle coronatijden tekenen zich ook nieuwe trends af. Deze trends zullen onze samenleving in de komende jaren grondig herschikken. Het coronavirus dat uitgroeide tot een wereldwijde pandemie, is een wildcard net zoals 9/11 en de bankencrisis ruim tien jaar geleden.
Een wildcard is een term die wij binnen toekomstdenken en scenarioplanning gebruiken om een gebeurtenis of een reeks van gebeurtenissen aan te duiden, die de maatschappij in grote mate ontwricht en hierdoor leidt tot snelle, ingrijpende veranderingen met winnaars en verliezers. Wildcards leveren een nieuwe omgeving en context, waarin de samenleving, overheden, organisaties, bedrijven, maar ook merken in terechtkomen. Deze wildcards veroorzaken tegelijkertijd disruptie maar geven ook extra zuurstof aan creativiteit en innovaties.
We hoeven u niet te vertellen dat uit het puin van corona en in tijden van social distancing, al vind ik physical distancing een meer relevante term, een nieuwe samenleving is ontstaan, waarbij contactloos het nieuwe kernwoord is geworden. We evolueren naar een contactloze economie binnen een contactloze samenleving. Beiden worden gevoed door menselijk gedrag en behoeften rond veiligheid, gezondheid en hygiëne.
Als voorbeeld geef ik geregeld aan dat tengevolge van hygiëne we een shift maken in de manier waarop we elkaar begroeten. De handdruk om een commerciële deal te bezegelen, de knuffel aan uw collega’s omdat u gezamenlijk een project schitterend hebt afgeleverd of een kus voor een collega op het werk, die jarig is, het zijn allemaal zaken die we de komende jaren niet meer zullen doen. Het heeft alles te maken met hoe we persoonlijke gezondheid, veiligheid en hygiëne inkapselen in ons menselijk waarden- en behoeftepatroon.
Ook betalen doen we nu al anders en hierdoor is ook het laatste uur voor papiergeld en muntstukken geslagen. We gaan hier afscheid van nemen. Technologie toont ons de weg en drijft ons naar verdere innovaties. Betaalkaarten, maar vooral betaalapps zullen in sneltempo geaccepteerd, geadapteerd en geïmplementeerd worden, en dit in alle lagen van de economie.
E-commerce is één van de grote winnaars van de huidige coronacrisis van vandaag. Dit is voor velen geen verrassing. Waar we eerlijk in moeten zijn, is dat we in België met e-commerce een serieuze achterstand hebben opgelopen ten opzichte van andere Europese landen, de Verenigde Staten en China. Amazon, Alibaba, Zalando en Bol.com zijn de grote winnaars van de coronacrisis met mooie extra omzet- en winstcijfers tot gevolg. In China heeft COVID-19 ervoor gezorgd dat men al verder in de toekomst kijkt en men nu al inzet op nieuwe innovaties en next steps in e-commerce.
Van e-commerce wordt wel eens beweerd dat het weinig of geen experience biedt én dat daar net het verschil ligt met de klassieke retailomgevingen. De klassieke retailomgeving is de plek waar experience ten volle kan worden benut. Maar ook hier zoekt de digitale omgeving naar een synthese van virtual experience en e-commerce platformen. De eerste experimenten hieromtrent kregen vorm in volle coronatijd in China en toonden mooie successen voor de innovatoren in dit domein.
Taobao Live, het livestreaming-handelsplatform van Alibaba, zag in februari 2020 al een groei van 110% ten opzichte van dezelfde periode in 2019. Deze activiteit is te verklaren door de lockdown in China met het gegeven dat consumenten niet in hun vertrouwde shops konden winkelen. Na het opheffen van de lockdown in China, maar ook in andere landen, merken we duidelijk op dat mensen met mondjesmaat terug zijn gaan winkelen met veel gerichter aankoopgedrag als gevolg. Winkelbezoek op afspraak en andere veiligheidsmaatregelen worden geimplementeerd vanuit het besef dat we afstand moeten houden, omdat we nu éénmaal in die anderhalve meter economie verzeild zijn geraakt.
Maar de onderliggende angst van consumenten om besmet te worden of anderen te besmetten zal niet meteen verdwijnen. E-commerce geeft consumenten dat gevoel van veiligheid, maar mist net die extra belevingsfactor, waarop livestreamed commerce wel kan op inspelen. Livestreamed commerce blijkt niet alleen bijzonder handig, minder tijdrovend en ultra- efficiënt. Het creeërt op de één of andere manier ook een meeslepende ervaring voor zijn publiek, al is dit in alle eerlijkheid momenteel nog vooral het publiek van jongeren.
Een mooi voorbeeld van livestreamed commerce betreft Ideal, een Chinese juweliersketen. Als reactie op de sluiting door het coronavirus lanceerde Ideal het initiatief Thousand People, Thousand Stores: een programma om verkoopsmedewerkers in de winkel om te scholen naar presentatoren van live shows. De juwelierketen werkte samen met een technologiebedrijf voor livestreaming en met influencers om het personeel op te leiden. Daarnaast nam Ideal de strategische beslissing om een betaalbare lijn te lanceren voor de doelgroep van jongere consumenten, in de grote mate de doelgroep die al de gewoonte heeft, om veel online te kopen. De commissies voor het personeel van de juweliersketen werden ook verhoogd van 3% in de winkel tot tussen 10 tot 50% bij online verkoop. Een geweldige stimulans en prikkel voor het personeel. De eerste resultaten toonden dat Ideal via livestreamed commerce meer producten heeft kunnen verkopen, dan wat ze initieel als target hadden gesteld.
Een ander inspirerend voorbeeld betreft Lin Qingxuan, dat zijn bedrijfsmodel transformeerde via livestreaming en e-commerce. Lin Qingxuan is een in China gevestigd cosmeticabedrijf, dat ernstig werd getroffen door de Corona-uitbraak. De omzet van het bedrijf daalde met 90 procent tijdens het Chinese Nieuwjaar en het moest de helft van zijn winkellocaties tijdelijk sluiten. Met behulp van e-commerce-oplossingen van Alibaba Cloud kon Lin Qingxuan pivotteren naar een nieuw bedrijfsmodel. Het bedrijf begon met het hosten van live streaming-sessies om zijn e-commerce producten aan te bevelen. Het winkelpersoneel werd zeer snel omgeschoold tot beauty-adviseurs, die online persoonlijke klantenservice geven aan de klanten. De livestreamed e-commerce-uitzending op Valentijnsdag trok meer dan 60.000 consumenten en als resultaat was dat ze meer dan 400.000 flessen van hun camelia-olie verkochten. Tot op heden zijn de verkopen van één online winkeladviseur in twee uur gelijk aan die van vier fysieke winkels gedurende 1 dag. We kunnen dus echt wel spreken van verbluffende resultaten.
Deze voorbeelden tonen aan dat er binnen retail en e-commerce nieuwe innovaties bezig zijn. Wellicht kan dit de ogen openen en inspiratie bieden aan heel wat Belgische merken en retailers. Ideal toont dat u de durf moet hebben om te kijken naar radicale aanpassingen van uw business model. Herbekijk uw productassortiment en commissiemodellen voor uw medewerkers. Innoveer met nieuwe communicatietools, zoals veel Aziatische merken, retailers en e-tailers dat nu doen door de veranderende context.
Wellicht kunnen veel Belgische retailers de trein, die ze gemist hebben met e-commerce, inhalen door zich te inspireren op deze succesvolle Aziatische voorbeelden.
De Engelse premier en oorlogsminister Churchill zei ooit: “Never waste a good crisis.”, al zou ik daar als trendwatcher, innovator en toekomstdenker aan willen toevoegen dat u de crisis moet gebruiken om wendbaar te transformeren en innoveren. Dat doet u door trends te analyseren en implementeren én in te spelen op de mogelijkheden en opportuniteiten, die door veranderingen ontstaan.
Door Bert Van Thilborgh - Auteur Bert Van Thilborgh is historicus, trendwatcher en toekomstdenker. Met zijn Trendwatching Agentschap Futureproved Trendwatchers, adviseert en begeleidt hij merken, bedrijven en organisaties door trendontwikkelingen om te zetten in innovaties. Bert maakt organisaties futureproof door coachings en in house trajecten. Daarnaast is Bert ook een veelgevraagd keynote speaker in binnen- en buitenland en verzorgt hij enkele trendwatchingvakken aan Thomas More Hogeschool in Mechelen, HoGent, Fontys Hogeschool in Tilburg (Nederland) en de Innova Business School in Sao Paulo (Brazilië)
Voor UBA Belgium geeft Bert op 8 september 2020 een online Master Class over trendanalyse en hoe trends bijdragen tot innovaties. Daarbij actualiseert hij met voorbeelden uit de coronacrisis.