Het conflict in Oekraïne leidt tot een tekort aan bepaalde grondstoffen, met name zonnebloemproducten. Dit zorgt ervoor dat de samenstelling van levensmiddelen en dus ook de etikettering moet aangepast worden. Uiteraard is dit voor veel producenten geen evidentie. De FOD Economie heeft daarom een tijdelijke uitzonderingsprocedure voor voedingsmiddelen uitgewerkt.
Iedereen, ook de autoriteiten, is het er echter over eens dat de wettelijke beperkingen inzake etikettering niet goed zijn afgestemd op dergelijke onzekerheden en plotselinge veranderingen in de voedselketen. Hoe kunnen we voorkomen dat de rekken van de supermarkten leeglopen vanwege de oorlog in Oekraïne? Hoe kan de productie en distributie van producten worden voortgezet en tegelijkertijd de bescherming en voorlichting van de consument worden gewaarborgd? Dit zijn allemaal vragen die geïdentificeerd en behandeld worden door de taskforce agrovoeding, die werd opgericht om passende oplossingen te vinden voor deze uitzonderlijke crisissituatie.
De FOD Economie heeft daarom, in overleg met de FOD Volksgezondheid en het FAVV, een tijdelijke uitzonderingsprocedure uitgewerkt: ondernemingen die niet in staat zijn de verpakking of etikettering van hun producten onmiddellijk aan te passen, mogen die producten verder verhandelen, op voorwaarde dat ze de consument op een alternatieve manier daarover informeren. De procedure is enkel van toepassing op voedingsmiddelen bestemd voor menselijke consumptie.
Andere lidstaten van de Europese Unie worden natuurlijk geconfronteerd met dezelfde problematiek waardoor de Europese Commissie wordt verzocht om eveneens initiatief te nemen.
Concreet ziet de uitzonderingsprocedure (die in eerste instantie beperkt is tot zonnebloempitten en daarvan afgeleide producten) er als volgt uit:
Alle operatoren moeten de wijzigingen van zonnebloemzaden of een derivaat daarvan in de samenstelling van hun producten melden aan de FOD Economie.
Onderstaande informatie moet ook gedeeld worden met de FOD Volksgezondheid en het FAVV:
- Naam van de vennootschap
- Datum van wijziging
- Naam van het betrokken product
- Het ingrediënt dat is vervangen + het ingrediënt dat het vervangt (zeer nauwkeurig te identificeren)
- Het lotnummer en/of de verpakking van de producten
- Elke wijziging van de voedingswaarde-etikettering
Deze verklaringen kunnen worden gedaan op het daartoe door de FOD Economie opgerichte platform: https://labelingderogation.economie.fgov.be/nl/login
Naast bovengenoemde verklaring moeten in de verkooppunten op duidelijk zichtbare plaatsen affiches en/of etiketten worden aangebracht waarop de mogelijke wijzigingen worden aangegeven en die verwijzen naar de website van de FOD Economie
De uitzonderingsmaatregelen gelden voor een periode van 6 maanden.
De bedrijven mogen andere middelen gebruiken om ervoor te zorgen dat de consument veilig wordt geïnformeerd (stickers, inkjets, ...), waarbij ervoor moet worden gezorgd dat de vermeldingen van de aanpassingen in de samenstelling van de producten nauwkeurig, zichtbaar en leesbaar en, zo nodig, onuitwisbaar zijn. De consument mag in geen geval worden misleid ten aanzien van de gewijzigde samenstelling van de producten.
Bijzondere aandacht en voorzichtigheid zijn geboden ten aanzien van vervangingsproducten die allergene ingrediënten bevatten die niet in de oorspronkelijke productlijst voorkomen (zie onderstaand plan van aanpak). Zie ook het plan van aanpak (hieronder) in het geval voedings- en gezondheidsclaims worden beïnvloed door vervangingsproducten.
Voor meer informatie kan u de pdf downloaden
Deze bijdrage kwam tot stand op initiatief van Adastone, onze Legal Line partner.
Auteurs: Agnès Maqua (am@adastone.law) en Katrien Maris (kma@adastone.law) in samenwerking met Hannah Deschrijver.